
Η αυξανόμενη συχνότητα των ζημιών στις υποθαλάσσιες υποδομές σε όλη την Ευρώπη εγείρει νομικά ζητήματα σχετικά με τη δικαιοδοσία και την ιδιοκτησία των υποβρυχίων καλωδίων. Αυτό θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα του ΝΑΤΟ να δράσει στην περιοχή και να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τη διεθνή ασφάλεια.
Υποθαλάσσιες υποδομές και νομικές προκλήσεις
Τα υποβρύχια καλώδια είναι ζωτικής σημασίας για κρίσιμες υπηρεσίες όπως οι τηλεπικοινωνίες, το Διαδίκτυο και η μετάδοση ενέργειας. Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτής της υποδομής βρίσκεται σε διεθνή ύδατα, επιτρέποντας στους σαμποτέρ να εκμεταλλεύονται τα κενά στον έλεγχο.
Σύμφωνα με τον πλοίαρχο Niels Markussen, διευθυντή του Ναυτικού Κέντρου του ΝΑΤΟ για την Ασφάλεια της Κρίσιμης Υποβρύχιας Υποδομής, «Όταν βγείτε έξω από τα χωρικά ύδατα, καταρχήν δεν υπάρχει μεγάλη ρύθμιση. «Αυτό κάνει την περιοχή ελκυστική για όσους θέλουν να δραστηριοποιηθούν εκτός της δικαιοδοσίας».
Ο προσδιορισμός του εάν οι ζημιές είναι τυχαίες ή σκόπιμες αποτελεί μια περαιτέρω πρόκληση. Ενώ οι αρχές μπορούν να βασιστούν σε στοιχεία όπως το DNA και τα δακτυλικά αποτυπώματα για δολιοφθορές στη στεριά, η απόδειξη του εγκλήματος κάτω από το νερό είναι πολύ πιο δύσκολη.
Διεθνές Δίκαιο και Υποβρύχια Καλώδια
Ο προσδιορισμός του ποιος είναι υπεύθυνος για το σαμποτάζ περιπλέκεται από το γεγονός ότι ισχύουν διαφορετικοί νόμοι ανάλογα με το πού τοποθετούνται τα καλώδια, σύμφωνα με έκθεση του Ατλαντικού Συμβουλίου.
Παράκτια κράτη όπως η Νορβηγία ή η Σουηδία έχουν κυριαρχικά δικαιώματα στα χωρικά τους ύδατα σύμφωνα με το άρθρο 21 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και έχουν το δικαίωμα να επισκευάζουν και να συντηρούν υποθαλάσσια καλώδια εντός των αποκλειστικών οικονομικών τους ζωνών. Ωστόσο, όταν πρόκειται για υποδομές που έχουν υποστεί ζημιές σε διεθνή ύδατα, δημιουργείται σύγχυση δικαιοδοσίας.
«Εάν τα καλώδια καταστραφούν εσκεμμένα ή τυχαία από πλοίο ή άτομο, η αρχή για τον καθορισμό της κατάλληλης ποινής για τον δράστη ανήκει στο κράτος του οποίου τη σημαία φέρει το πλοίο ή στο κράτος του οποίου το άτομο είναι υπήκοος», αναφέρεται στην έκθεση. λέγεται.
Ο αυξανόμενος ρόλος των ιδιωτικών εταιρειών
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα της υποθαλάσσιας υποδομής επικοινωνιών ανήκει σε ιδιωτικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών. Οι τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Google, η Meta και η Amazon επενδύουν ολοένα και περισσότερο στη χρηματοδότηση νέων υποθαλάσσιων καλωδίων, με αποτέλεσμα το 99% αυτής της υποδομής να βρίσκεται υπό τον έλεγχο του ιδιωτικού τομέα.
Αυτή η κατάσταση αυξάνει τους κινδύνους για την ασφάλεια περιορίζοντας την εξουσία των κρατών να προστατεύουν τις υποδομές και να λαμβάνουν μέτρα κατά της δολιοφθοράς.
Πρωτοβουλία μη επανδρωμένης επιτήρησης του ΝΑΤΟ
Τον Ιανουάριο του 2024, ο ναύαρχος Pierre Vandier, διοικητής εννοιολογικών και μετασχηματιστικών του ΝΑΤΟ με έδρα το Norfolk της Βιρτζίνια, ανακοίνωσε το σχέδιο του ΝΑΤΟ να προστατεύσει κρίσιμες υποβρύχιες υποδομές χρησιμοποιώντας μη επανδρωμένα πλοία επιφανείας και τεχνολογία drone.
Στο πλαίσιο αυτό, σχεδιάζεται η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών ως μέρος της αποστολής θαλάσσιας περιπολίας στη Βαλτική Θάλασσα. Αυτά τα συστήματα θα ενσωματωθούν με άλλα μη επανδρωμένα συστήματα που παρέχονται στο ΝΑΤΟ από τα μέλη του, καθιστώντας το σαμποτάζ και τον εντοπισμό ζημιών ταχύτερα. «Σε λιγότερο από λίγες εβδομάδες θα φέρουμε νέα drones και οκτώ χώρες της Βαλτικής Θάλασσας θα δώσουν τα drones τους στο ΝΑΤΟ», είπε ο Vandier, προσθέτοντας ότι το σύστημα θα κυκλοφορήσει.
Η αυξανόμενη ζημιά στις υποθαλάσσιες υποδομές στην Ευρώπη αποτελεί κρίσιμη πρόκληση για την ασφάλεια για το ΝΑΤΟ και τις χώρες. Τα νομικά κενά, η πολυπλοκότητα της δικαιοδοσίας και ο αυξανόμενος ρόλος των ιδιωτικών εταιρειών δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τους σαμποτέρ. Οι προσπάθειες του ΝΑΤΟ να αντιμετωπίσει αυτήν την απειλή με τεχνολογίες μη επανδρωμένης επιτήρησης θα μπορούσαν να είναι ένα κρίσιμο βήμα για την προστασία της διεθνούς υποθαλάσσιας υποδομής.